Kappadokya / Göreme

4 september, dezelfde dag dat we 2 gezellige maar drukke weken met Hans en Ria afsloten, met een slaapachterstand van weken, vonden wij het een goed idee om naar Kappadokya te gaan voor nog eens 2 drukke dagen van tours, cultuur en natuur. En dan leek het ons ook nog een goed idee om daar met de bus heen te gaan. Die er 11 uur over deed om daar te komen. We leren het ook echt niet, neem nou je rust! Ja maar nu zijn we er toch, en iedereen zegt dat het heel mooi is, en we kunnen in de bus vast goed slapen. (Alsof dat ooit gelukt is). Maar in ieder geval, 4 september werden we om 18.30u opgehaald bij ons reisbureau in centrum Istanbul om naar Göreme te gaan. Dat was onze bestemming in Kappadokya (Kappadokya is de regio, Göreme het dorp in die regio). De shuttlebus bracht ons in een half uur naar het busstation, wat leek op een betonnen stadion die omgebouwd was tot busstation. Je moest een goede busschauffeur zijn om je bus hier zonder krassen in en uit te kunnen rijden. Al leek dat de meesten goed te lukken. Daar hebben we ruim een uur gewacht voor onze bus er was: een grote touringbus met stoelen. Dit was geen verassing, want slaapbussen kennen ze niet in Turkije. Deze bus, nog niet half vol, zou ons naar Göreme brengen. Maar een half uurtje buiten Istanbul moest iedereen er weer uit. We snapten in eerste instantie niet waarom, maar dat werd snel duidelijk. Naast onze halfvolle touringbus, stond een luxe VIP-kijk-ons-hier-eens-decadent-doen-bus. Omdat iedere stoel associaal veel ruimte nodig had konden hier net de helft van het aantal mensen in dat er in de vorige bus pastte. Dat verklaarde waarom de vorige bus maar half vol zat. Dus hier hebben we ons opnieuw geïnstalleerd en begon onze eerste busrit met upgrade! We konden heerlijk slapen, tot de 2 kidjes die een stoel deelden achter Tessa het touchscreen met spelletjes op de achterkant van Tessa's stoel ontdekten. Ze hadden alleen niet door wat het 'touch'-gedeelte van een touchscreen betekende. Voor hun was het een blijven-tikken-tot-hij-reageert-scherm. Alsof ze op een oude typmachine bezig waren. Wat betekende dat Tessa een gratis rustgevende rugmassage kreeg. Maar dan niet rustgevend. En ook niet echt bepaald een massage. Maar met een 'vriendelijke' blik naar achter werden de kidjes bedankt voor hun service en zijn ze opgehouden. Om 07.45u stonden we de volgende morgen niet echt uitgeslapen in Nevşehir, de grote plaats in de buurt van Göreme. Hier moesten we overstappen en even later stonden we in Göreme, waar een mannetje die duidelijk beter geslapen had dan wij ons met lachend gezicht op te halen. Het bleek Memeht te zijn, de chauffeur van onze tour de komende 2 dagen. Na een zelf meegenomen ontbijtje in het reisbureau waar we een uurtje moesten wachten op de rest van de groep (waar we turks fruit kregen, OMNOMNOM!) kon onze tour beginnen. Eerste stop: Uçhisar Castle. Dit is een grote rots waar gangen doorheen gegraven zijn en die dienst deed als kasteel. Onze gids vertelde ons dat de woningen die in en rond Göreme uit de rotsen gehouwen oorspronkelijk gebruikt werden om te schuilen of om vechten. Dit 'kasteel' was een voorbeeld van rotswoningen om vanuit te vechten. De volgende stop was een voorbeeld van rotswoningen om te schuilen. Een verzameling van goed bewaarde grotten is door UNESCO beschermd en heet nu het Göreme Open Air Museum. Dit bestaat uit een deel van een vallei met in de steile rotswanden deuren en ramen, waarachter woningen en kerken zijn. De vroege Christenen hebben zich hier gevestigd omdat ze zich hier in de (nog-)niet-Christelijke gebieden konden terugtrekken in de grotten wanneer nodig. Dit gebied is vanwege de strategische ligging tussen Azië, Europa en Afrika meerdere malen veroverd door verschillende rijken (Mongoolse rijk, Romeinse rijk, Byzantijnse rijk, Ottomaanse rijk, etc.) dus je kunnen terugtrekken in de rotsen was van groot belang. Deze eerste Christenen hebben hier ook hun kerken uit de rotsen gehouwen, en deze vervolgens helemaal beschilderd. Deze waren goed bewaard gebleven, met uitzondering van de ogen van de afgebeelde personen. Deze zijn er stuk voor stuk uitgekrast door niet-Christenen, nadat de Christelijke gemeenschap niet meer in dit gebied woonde. Maar evengoed waren de kerken heel indrukwekkend, ondanks dat ze niet heel groot waren. Ook de huizen met hun verschillende kamers met verschillende functies waren mooi om te zien. Kasten werden hier nissen in de muur, haardvuur werd in speciale gaten in de vloer gemaakt, aan ogen in de muur kon vee vast gezet worden, tafels en stoelen waren uit de rots gehouwen, er waren trappen en ramen. Dit was veel meer en veel gedetailleerder dan simpelweg een serie grotten. Heel bijzonder om te zien. Hierna reden we door naar een restaurant voor een buffet-lunch. Hier konden we zo lang voor nemen als we wouden. Dat, in combinatie met de uitgebreide selectie desserts, maakte dat we hier dik een uur hebben gezeten en rollend terug naar het busje gingen. Vervolgens reden we naar een keramiekdemonstratie. Hier waren we heel blij mee, want dan konden we met onze volle magen even zitten en kijken, in plaats van lopen in de volle zon. Het was de hele dag al boven de 30 graden, dus even binnen zitten en luisteren was welkom. Het familiebedrijf waar we de demonstratie kregen had prachtige stukken: potten, vazen, kommen, karaffen, borden en in allerlei verschillende motieven en kleuren. We hebben nog met een speciale karaf in de hand gestaan voor wijn die we allebei zo mooi vonden dat we er bijna de 200 euro voor neergelegd hadden die ze ervoor moesten hebben. Tot we ons herinnerde dat we backpackers zijn. Maar hij was zo mooi!! Ook de demonstratie was leuk. De keramiek-meester vormde uit een hoopje klei in minder dan een minuut een sierlijk vaasje met niks meer dan zijn handen, een draaischijf en wat water. Ook werd uitgelegd hoe deze vervolgens werd gebakken, beschilderd en geglazuurd. Met een visitekaartje op zak (je weet nooit of we ooit de loterij winnen en terugkomen voor zo'n ontzettend mooie karaf) zijn we doorgegaan naar Imagination Valley. Dit is een verzameling van pilaren van zachte rots met daarop een stuk hard steen. Het is een bizar landschap waarvan je je moeilijk kan voorstellen dat de natuur het zo gemaakt heeft. Maar door middel van erosie is het toch zo gevormd. De naam Imagination Valley komt van de figuren die mensen zien in de rotsformaties. Bij sommige namen van de rotsen is het duidelijk waar ze vandaan komen, maar bij de meesten moet je wel heel veel imagination hebben om de namen te kunnen plaatsen. Maar veel belangrijker dan de namen is de natuurlijke schoonheid van het gebied. We zijn weg van de groep gegaan en liepen alleen tussen de reusachtige pilaren. De wereld is heel mooi, maar sommige plaatsen echt speciaal. Dit is daar een voorbeeld van. Nadat we ons terug naar de bus moesten haasten omdat onze tijd in Imagination Valley voorbij was zijn we naar de Fairy Chimneys gegaan. Letterlijk de 'Feeën Schoorstenen'. Dit zijn, net als in Imagination Valley, kolommen van steen met daar bovenop grote stenen van een harder soort. De bovenste steen zorgt ook hier dat de zachte steensoort beschermd is van de regen en dus niet weg-erodeerd. Maar de Fairy Chimneys zijn veel groter dan wat we hiervoor zagen. Er zijn zelfs grotten in uitgehouwen. Dit is tevens waar de rotsformaties hun naam van krijgen. Want de rotsen lijken (weer met wat fantasie) op schoorstenen, en de grotten die erin gemaakt zijn, met 's avonds licht achter de ramen, deed de mensen denken aan dat er feeën in de rotsen woonden. In werkelijkheid waren het de kinderen van de omliggende dorpen die er afspraken en vuurtjes stookten in de grotten. Maar het idee van de schoorstenen van feeën lijkt wel te passen bij deze bijzondere formaties. Moe van de busrit en van de indrukken van de tour waren we blij toen de gids zei dat we nog één laatste stop hadden voor we bij ons hotel afgezet werden. Deze laatste stop was een tapijten atelier. Hier werd verteld en gedemonstreerd hoe tapijten werden ontworpen, gemaakt en wat de belangrijkste verschillen waren tussen de materialen en technieken. Dit was vooral interessant omdat het patroon dat gebruikt werd bijna identiek was aan het patroon dat ik voor mijn maliën-wandkleed heb gebruikt. En ondanks dat het materiaal en de techniek compleet anders is, was het werk vergelijkbaar met chainmail-wandkleden maken. Alleen was dit van een veel groter detailniveau en waren de vrouwen die er werkten duidelijk meesters in wat ze deden. Na de demonstratie werd uiteraard alle moeite gedaan ons een tapijt aan te smeren, maar we zijn allemaal zonder tapijt terug naar de bus gegaan. En daarmee was de tour voorbij. 'Gelukkig', dachten wij, ondanks dat de tour echt heel erg de moeite waard was. Maar een bedje zonder nachtrust-verstorende-kidjes klonk nog beter. We werden door Memeth bij een ander hotel afgezet dan wat op ons bonnetje stond, maar hij zei: 'Also include in tour, this one better, other one smaller, this one bigger'. En zo zaten we in een luxe hotel met relaxe bedden en zwembad in het centrum van Göreme. Thank you, Memeth! Beetje jammer alleen dat we geen zwemkleding bij hebben, hier hadden we niet op gerekend. Na een rondje door Göreme gelopen te hebben voor cheese pide (pita met kaas) en een çay (Turkse thee) lagen we op tijd in bed. Hmmmm... slapen...

Maar uitslapen ging niet, want de volgende morgen stond Memeth om 09.30u weer lachend in de lobby. 'Ready?' vroeg hij lachend. 'Yes!' logen we en zo gingen we weer de bus in. Het ontbijtbuffet dat we net op hadden was heel lekker en uitgebreid, dus we konden er weer tegen aan, hoopten we. Na een korte stop bij het reisbureau om nog andere toeristen op te halen begonnen we aan de tour van het zuiden van Göreme. Gisteren hadden we het noorden van het dorp gezien. We hadden ook een andere gids, Ali, die er duidelijk zin in had. 'Hello my friends! Welcome to Kappadokya! Everybody okay?!'. Ali, even dimmen, het is vroeg. Onze eerste stop was een uitzichtpunt over de vallei waar Göreme in ligt. Het was maar een stop van 10 minuten, 'photo-stop' zoals Ali het noemde, maar mooi om te zien. Maar wat nog veel mooier was, was onze 2e stop. Dat was namelijk de Kaymakli Underground City. Dit was letterlijk dat: een ondergrondse stad. Het bestond uit 10 etages, waarvan we er 8 konden bezoeken, en bood plaats aan duizenden mensen. Dit was een van de plaatsen waar hele volken zich terugtrokken in tijden van oorlog. Ze konden voor weken aan een stuk in dit labyrinth van gangen en kamers leven, tot de kust weer veilig was. Grote stenen wielen werden voor de ingang gerold om vijanden buiten te houden. De stad bestond uit kamers zonder specifiek doel. Iedere kamer was zowel voor slapen, eten, opslag en socialisen. Alleen de keukens en stallen waren specifiek voor een doel. Deze lagen dan ook allemaal op de bovenste etage van de ondergrondse stad, dus op -1. De enige schacht die door de hele stad heen ging was de ventilatie schacht, die boven aan het oppervlak uit kwam en beneden eindigde in een waterput. Verder was de stad een chaos van kleine en middelgrote ruimtes, bedstee's, gangen en kolomen. En dan was dit slechts een van de ondergrondse steden in dit gebied. Er waren er verschillende, allemaal verbonden met kilometers van tunnels. Dus wanneer er een stad dreigde ingenomen te worden, konden de mensen ondergronds vluchten naar een andere. Na de stad tot 35 meter diep, zo ver als toegestaan, bekeken te hebben was het tijd voor de lunch. Ali las in de bus 5 keuzes voor waarvan we er een konden kiezen. Vervolgens reden we naar de vallei waarin het restaurant was. Maar voor we bij het restaurant waren moesten we eerst deze oversteken. Een wandeling van een kleine 3 kilometer langs de rivier onder in de vallei. Ali achter ons latend zijn we voorop gelopen om even rust te hebben van zijn enthousiasme. De wandeling was mooi. Even weg uit de zon, onder de bomen, kabbelend riviertje langs het pad, dat was even fijn. Halverwege de wandeling hebben we samen met een Australiër çay gedronken en toen Ali ons uitgeput ingehaald had liepen we toch maar met hem en de rest van de groep door. Een half uurtje later wees Ali op een restaurant waar we geluncht hebben. Tijdens het eten hebben we een heel interessant gesprek gehad met een stel uit Koeweit. Ze vertelden dat je als Koeweitse een vast salaris krijgt van de overheid, ongeacht of je werkt. Ook je opleiding wordt volledig door de regering betaald. Maar omdat je toch niet hoeft te werken doen de meesten geen opleiding. Ze doen niks behalve winkelen en genieten van wat ze gewinkeld hebben. Ze vertelden dat zelfs voor de kinderen zorgen iets was waar ze iemand voor inhuurden. En deze oppas werd in veel gevallen met 'mama' aangesproken. Er waren zelfs situaties geweest dat er mensen uit Koeweit problemen hadden bij tankstations in het buitenland, want ze weigerden uit hun auto te stappen om te tanken, dat moest voor ze gedaan worden. Al zou dit volgens het Koeweitse stel niet lang meer aanhouden, want de olieprijzen daalden, wat de enige bron van inkomsten is voor het land, waardoor de overheid het niet meer kon opbrengen alle mensen een salaris te betalen. Wat natuurlijk maakte dat de mensen niet wisten wat ze nu moesten. Een land met een merendeel van onopgeleide verwende mensen die opeens iets moesten gaan doen, die indruk wekte het. Maar dat even tussendoor. Het eten was heel lekker en na de lunch reden we verder naar Narli Göl. Dit is een meer in de krater van een gedoofde vulkaan. Maar echt aandacht voor het meer had niemand, want Ali was verse aardbeien en tomaten uit aan het delen. De tomaten waren een soort verplicht nummer, ondanks dat ze wel lekker waren, maar iedereen had zijn ogen gericht op de zak aardbeien. Deze waren heel lekker zoet en binnen no time was de zak leeg. En wat kan je het beste eten na zoetigheid? Meer zoetigheid! Volgende stop: turkish delight winkel met hoek om te proeven. 3 keer raden welk deel van de winkel het drukst was. De man vertelde ons waar de verschillende soorten turks fruit van gemaakt werden en waar deze goed voor was. Na elke variant geproefd te hebben wees iemand op een van de bakjes en vroeg waar die ook alweer van gemaakt was. Het antwoord was onbelangrijk, want het tonen van interesse maakte dat je er nog een kreeg. Dus we hebben daar 20 minuten alle interesse getoond in alle soorten turks fruit die ze hadden. Vooral de abrikozen-chocolade variant was heel interessant. NOMNOMNOMNOM!! Nadat we vonden dat we niet nog een keer dezelfde vraag konden stellen in de hoop nog meer nomnom te krijgen zijn we terug naar de bus gelopen. De volgende stop was een stuk minder interessant in de zin dat hier niks eetbaars te halen was. Het was namelijk een edelsteen atelier. We kregen te zien hoe ze van een blokje steen een ei slepen en deze polijste. Interessant, maar de rest van het bezoek bestond uit kopen, kopen, kopen. Maar gezien we niet uit Koeweit komen was dat vrij onbetaalbaar. Na de edelstenen was er nog een korte foto-stop voor we weer terug naar Göreme gingen en de tour voorbij was. Deze stop was bij weer een uitzichtpunt, maar dit keer met uitzicht op Pigeon Valley. Hier waren weer rotsformaties te zien, maar dit keer met niet alleen grotten voor mensen, maar ook veel kleinere grotten voor duiven. Deze waren speciaal voor de duiven gemaakt omdat er weinig natrium in de grond zit in dat gebied. En laat duivenpoep nou een prima bron van natrium zijn. Dus de duiven werden gevoerd om zo de velden te kunnen bemesten. En zo waren we aan het einde van onze Kappadokya 2-daagse. We zijn rond 18.00u bij het reisbureau in Göreme afgezet, waar we afscheid namen van Ali. Onze bus terug naar Istanbul vertrok om 20.00u, dus dat gaf ons genoeg tijd om wat te gaan eten. Om 19.45u stonden we op het station waar 20.15u de bus vertrok. De terugweg was geen luxe VIP-bus, maar er waren ook geen kidjes achter Tessa's stoel. Al was er wel een lucht-alarm-kidje achter in de bus met een timer van om de 2 uur. Dus iedere 2 uur ging mini een kwartier op vol volume waarna hij weer in slaap viel. Verder was de rit terug niet verkeerd. En zo stonden we 7 september om 08.00u weer bij ons reisbureau in Istanbul, waar onze backpacks braaf op ons lagen te wachten. Het was vermoeiend en we hebben allebei het gevoel dat we een week bij moeten slapen, maar Kappadokya was zeker de moeite waard. Heel bijzonder landschap en zeker 2x 11 uur in een bus met irritante kidjes waard.

Foto's: NotAllWhoWanderAreLost9.waarbenjij.nu