De tempels van Angkor / Siem Reap
Blijf op de hoogte en volg Daan en Tessa
07 Februari 2017 | Cambodja, Khett Siem Reab
Even vooraf: in het vorige blog (Phnom Penh) staat dat de Mekong Rivier ontspringt in het Boeung Tonle Sap Meer bij Siem Reap, maar dat is niet zo. De Mekong Rivier ontspringt in Tibet en stroomt via onder andere China en Laos naar Cambodja. Het meer is een verbreding in de Mekong Rivier waar meerdere rivieren bij elkaar komen.
7 februari kwamen we rond 14.00u in de haven van Siem Reap aan. Maar in plaats van een grote haven met toeristenboten, zoals we verwachtten in de toeristisch-meest-belangrijkste stad van Cambodja, was het niets meer dan een verzameling houten pieren aan de zanderige kant van de rivier waar een handje vol boten hun toeristen via ongelijke loopplanken naar de chaos van wachtende tuktuk-chauffeurs stuurden. Maar hoe ongecontroleerd het er ook uit zag, het is wel wat Cambodja, of eigenlijk Azië, zijn charme geeft. Want hoe groot de chaos ook is, het werkt wel. Boven aan de houten pier (waar wieltjes onder je koffer nutteloos op zijn) stond een man met een bordje 'Wim Jacobs', die ons naar 2 tuktuks stuurde, precies zoals we vooraf geregeld hadden. Dus er zit wel dergelijk systeem in, al is dat voor buitenstaanders (lees: voor ons) vaak moeilijk om te zien. Na een kwartier stuiteren in de tuktuk kwamen we bij onze eerste accomodatie aan. We hadden op het laatste moment de boot naar Siem Reap een dag vervroegd, dus sliepen één nacht in een ander hotel. Dit hotel bleek helemaal prima. 3 kamers met ieder 2 2-persoons bedden, een badkamer en een zithoek. We zijn nog wat gaan eten, maar daarna zijn we vrij snel naar bed gegaan om wat bij te slapen. Wat wel nodig was na het vroeg op staan in combinatie met het nog steeds niet helemaal ingehaalde slaaptekort van de ronde door de Mekong Delta in Zuid-Vietnam. Maar je bent in Siem Reap, dus de volgende dag (8 feb) een gat in de dag slapen zit er niet in. We zijn om 08.00u opgestaan, hebben ontbeten en uitgecheckt en zijn met onze spullen naar onze 2e accomodatie gelopen, die meteen langs de eerste lag. Hier blijven we de rest van onze tijd in Siem Reap. Deze accomodatie bestaat uit een binnenplaats met zwembad met aan de ene kant een aantal kamers en aan de andere kant de receptie met daarboven nog 3 kamers. Deze 3 kamers boven de receptie, met eigen balkon, waren voor ons. Maar echt tijd om er van te genieten was er (nog) niet, want nadat we de spullen gedropt hadden zijn we meteen weer een tuktuk in gesprongen, op naar de tempels van Angkor. Deze tempels, die door veel mensen 'Angkor Wat' genoemd worden, zijn de verzameling tempels die door de Khmer gebouwd zijn.
Kort geschiedenislesje tussendoor:
In de 9e en 10e eeuw was het grootste deel van Zuid-Oost Azië onderdeel van het rijk van de Khmer. Het rijk bestond uit het hedendaagse Cambodja, Thailand, Laos, vrijwel heel Vietnam een een deel van Myanmar. De hoofdstad van dit rijk is een aantal keer gewisseld, maar voor een deel van zijn geschiedenis was Angkor de hoofdstad van het Khmer rijk. Angkor lag grofweg op de plaats van het huidige Siem Reap. In de tijd dat Angkor de hoofdstad was waren er verschillende koningen, ieder met meer dan 10 lettergrepen in hun naam, dus we hebben de namen niet onthouden (ik zou echt geschiedenisleraar moeten worden). Iedere koning heeft een tempel gebouwd tijdens de periode dat hij regeerde. Angkor Wat is er daar een van, maar er zijn er tientallen, waarvan er sommigen zo'n groot gebied beslaan dat de verschillende gebouwen, ondanks dat ze deel uitmaken van één tempel, toch als aparte tempels bestempeld worden. Nadat de hoofdstad verplaatst is, zijn de tempels vergeten en overwoekerd. Pas in de 20e eeuw zijn de tempels herontdekt. (Dit deel snappen we alleen niet helemaal, gezien de tempels GIGANTISCH zijn. Hoe kunnen die 700 jaar niet ontdekt zijn? En hoe kunnen ze in eerste instantie vergeten zijn? Maar dat even tussendoor). Na de herontdekking zijn de tempels bestempeld als een van de 7 wereldwonderen en opgenomen in de UNESCO wereld erfgoed lijst. Verder zijn de meeste tempels vrijgemaakt van begroeiing en waar nodig gerestaureerd. Wat vrijwel overal nodig was, want de wortels van de bomen hadden veel van de tempels beschadigd.
Dus wij zaten in de tuktuk, onderweg naar Angkor (als er staat 'Angkor', dan bedoel ik de tempels in het algemeen). Eerste stop was de ticketverkoop. Daar hebben Wim, Koen en Tamara een 3 daags ticket gekocht en Tessa en ik een 7 daags ticket (wij blijven langer in Siem Reap dan Wim, Koen en Tamara). Daarna zijn we naar onze eerste tempel gegaan, Banteay Kdel. Deze is gedeeltelijk overgroeid, gedeeltelijk ingestort en gedeeltelijk gerestaureerd. Het was nog maar een eerste indruk van de eerste tempel, maar we waren nu al blij met ons 7-dagen ticket. We kochten bij de ingang van de tempel een boek met informatie over heel Angkor, wat heel interessant was, maar toch bleef het voornamelijk in de tas. Want die eerste tempel was zo veel indrukwekkender dan verwacht! Het was opgebouwd uit grote blokken, afgewisseld met gedetailleerd beeldhouwwerk en wortels van bomen die overal groeien. Het geluid van vogels en gekko's overal. Het boek liet zien hoe het was voor het overwoekerd was, maar het kan moeilijk mooier geweest zijn dan hoe het er nu uitziet. Het was alsof de natuur de tempel terugveroverd had. Alsof het een tempel was voor de natuur, en niet langer voor de god die hier 800 jaar geleden aanbeden werd. Na hier 2 uur rondgelopen/klommen te hebben was de volgende tempel, Ta Prohm, maar 5 minuten per tuktuk. Ta Prohm is, net als Banteay Kdel, gedeeltelijk overwoekerd, maar van de oorspronkelijke constructie staat nog een groter deel. De natuur is er overheen gegroeid, in plaats van er doorheen. Het is hier duidelijker hoe het er oorspronkelijk uitgezien moest hebben. Je komt via de grote poort, wat de Gopura genoemd wordt, de ommuring rond de tempel binnen. Dan loop je 200 meter tot een tweede ommuring, waarbinnen de eigenlijke tempel begint. Tussen de eerste en tweede ommuring woonden de mensen die werkten voor de tempel. Binnen de 2e ommuring lag de grote, symetrische tempel met bijgebouwen. De tempels hadden of een vierkante plattegrond, of een '+' vormige. Deze had een '+' vormige, met in ieder hoek kleine bijgebouwen. Waar je ook liep, waar je ook keek, je zag overal de dikke wortels van de bomen die, veelal, op de muren en daken begonnen waren met groeien en nu de muren en vloeren bekleedden met hun wortels. Waarschijnlijk omdat deze tempel beter bewaard is gebleven, waren hier hordes (Chinese) toeristen. Sommige delen kon je alleen zien door achter in de rij aan te sluiten. Maar andere, niet gerestaureerde delen vroegen om wat meer gevoel voor avontuur en hielden daarmee de toeristen tegen. De meesten in ieder geval. Het was op die delen dat je pas echt van de schoonheid van de tempels kon genieten, ondanks dat deze gedeeltelijk ingestort waren. De derde en laatste tempel van die dag was Ta Keo, weer een korte tuktuk-rit verderop. Deze tempel was anders dan de vorige 2 in de zin dat deze niet overwoekerd was en de hoogte in ging. De hele tempel bestond uit één gebouw, die als piramide boven de boomtoppen uit stak. Aan iedere zijde was een trap. Deze trappen waren zo stijl dat we ze in eerste instantie voor muren aan zagen, maar ze waren echt als trappen ontworpen. Een bijna verticale klim later stonden we boven op de tempel. Het reliëf die uit ieder stenen oppervlak van de vorige tempels gehouwen was, waren hier weggelaten. Waarschijnlijk doordat de tempel nooit afgemaakt is, lazen we in ons boek. Op het bovenste plateau van de afgeknotte piramide stonden 5 gebouwtjes, ieder met een beeld, wierook en offers. Alle tempels in Angkor zijn gewijd aan Boeddhisme, Hindoeïsme, of beiden. In dat laatste geval is de linker helft voor de ene religie en de rechter helft voor de andere. We zouden Angkor Wat ook nog doen vandaag, maar één dag is te kort voor 4 tempels, zo bleek. Dus om 16.30u waren we weer onderweg naar ons hotel. Moe maar onder de indruk van wat we gezien hadden. En dan zou Angkor Wat nog indrukwekkender moeten zijn, als de verhalen kloppen die we gelezen hadden op blogs. Eenmaal terug in het hotel zijn we gaan zwemmen, eten, zwemmen en slapen.
Onze planning vandaag (9 feb) is grofweg hetzelfde als gisteren na 17.00u. Slapen, zwemmen en eten. Waar het hotel uitermate geschikt voor was, vooral met ons eigen balkon. Het enige wat we gedaan hebben was 's avonds gaan kijken bij de vleermuizen. In de tuinen van het koninklijk paleis in centrum Siem Reap, wat als park gebruikt wordt, hangen honderden vleermuizen in de bomen. Deze vliegen tussen 4 en 6 allemaal uit. We zijn van 16.30u tot 17.30u in het park geweest, kijkend naar de vleermuizen en naar de mensen die aan het sporten zijn in het park. Daarna zijn we naar een restaurant gegaan waar ook een show bij was. Dus wij zaten ons vol te eten aan het lopend buffet, met na het eten een traditionele Khmer dansshow. Het eten was heel lekker en ze hadden volop keuze. De show was ook de moeite waard. Het was minder dans en meer bewegen over het podium in mooie kleding op muziek, maar nog steeds interessant om te zien. Daarna met volle buik een tuktuk ingerold en zo terug naar het hotel.
En toen was het alweer 10 februari. We hebben trouwens geen idee welke dag van de week het is. Dat hebben we de hele reis al niet. We tellen in data, of zijn de tijd compleet kwijt, wat ook nog wel eens gebeurd. Maar de 9e zijn we weer naar Angkor gegaan. Dus na het ontbijt zijn we weer een tuktuk ingestapt. Onze eerste stop was Preah Khan. Deze tempel is qua opzet vergelijkbaar met Ta Prohm. Dus een grotendeels intacte tempel, omringd met twee ommuringen. Ook hier werden hele delen van de tempel overeind geholpen door de wortels van bomen, wat de enige reden was dat de bomen er nog stonden. Ondanks de hordes toeristen die tegelijk met ons de tempel in liepen, hadden we hier binnen de 2e ommuring geen last van, omdat deze nog 200 bij 175 meter groot was. De volgende stop was Angkor Thom, veruit het grootste complex als je kijkt naar de buitenste ommuring (3 bij 3 kilometer). Dit was ooit een stad, met in het midden de tempel, genaamd Bayon. Nu staan alleen Bayon en de andere tempels nog, de rest van de stad is nu jungle. De reden hiervoor is het geloof van de Khmer dat gewone mensen niet in stenen gebouwen mochten wonen. Deze waren voor de goden en koningen. Dus alle houten huizen, de complete stad, is vergaan. Binnen de stadsmuren was Phimeanakas, ofwel het koninklijk paleis, de eerste stop. Hiervan was weinig over, al gaf de ruïne duidelijk aan hoe groot het geweest moet zijn. De entree van het koninklijk paleis was een verhoogd terras, vrijwel volledig bedekt met beeldhouwwerken en reliëfs van olifanten. Om die reden werd dit het Terrace of the Elephants genoemd. Jammer genoeg had 800 jaar van erosie de details vervaagd. De centrale tempel, Bayon, hebben we overgeslagen om naar Baphuon te kunnen gaan, ook binnen de oude stadsmuren. Baphuon is, net als Ta Keo, een afgeknotte piramide, maar dan een heel stuk groter. De entree, die uit een bewerkte poort bestond, gaf toegang tot een lang verhoogd pad. Dit pad, 175 meter lang, liep door een paviljoen naar de ingang van de tempel. De nog eens 100 bij 120 meter grote tempel bestond uit een aantal plateaus, waarvan de hoogste 24 meter hoog was. Wim, Tessa en ik zijn de wederom extreem stijle trappen op geklommen om van het uitzicht te genieten. De tempel was vrij van begroeiing en vrijwel volledig gerestaureerd. Dit is heel mooi, maar om eerlijk te zijn vonden we de niet-gerestaureerde overgroeide tempels mooier. Na wat uitgerust te hebben en de rivier zweet van onze voorhoofden weer wat minder was geworden (had ik al gezegd dat het overdag nog niet onder de 30 graden is geweest sinds we in Cambodja zijn?), zijn we weer naar beneden geklommen. Daar zaten Koen en Tamara, fris en fruitig (voor zo ver mogelijk met die temperaturen), op ons te wachten. Het was ondertussen 13.00u, dus tijd voor lunch. Onze tuktuk-chauffeur reed ons naar de eettentjes even verderop, waar extreem dure nasi, onbetaalbare friet, en overprijsde broodjes kip verkocht werden. Ofja, 5 euro voor een groot bord rijst zou in Nederland prima zijn, maar als je het op alle andere plaatsen voor 1,5 euro krijgt is 5 opeens veel geld. Na een fatsoenlijke lunch was het dan eindelijk zo ver. We gingen naar Angkor Wat. De tempel der tempels. Het grootste religieuze gebouw ter wereld. De tempel waarmee vergeleken iedere andere tempel, kerk of moskee waar ook ter wereld in het niet viel. Wat ook meteen de reden was dat we hem voor het laatste bewaard hadden. Een 10 minuten in de tuktuk later stonden we net buiten de gracht rond Angkor Wat. Deze hadden we eerder voor een meer aangezien, maar ondanks de breedte van bijna 200 meter was het wel degelijk een gracht. Daar overheen liep een stenen brug naar de eerste ommuring en de eerste Gopura (een Gopura is een poort met torens, waarvan de middelste hoger is dan de buitenste. Het is een typisch Khmer-stijl poort die de entree vormt van alle Khmer tempels). Na de Gopura volgden we het 350 meter lange verhoogde pad naar de tweede ommuring. Dan denk je dat je het centrum van de tempel wel bereikt hebt, maar deze 2e ommuring is nog 250 bij 300 meter. Om deze ommuring loopt een veranda, waaronder in reliëf verhalen weergegeven zijn. Voornamelijk mythes. We zijn helemaal rondgelopen, maar konden zonder gids geen verhaallijn ontdekken. Na rond gelopen te zijn, zijn we de tweede ommuring binnengegaan. Daarbinnen bevonden zich galerijen en wat leek op 4 zwembaden. Alles voorzien van reliëfs en afbeeldingen van mythische figuren, omringd door gedetailleerde patronen en andere kunst. Hier zaten ook monniken in oranje gewaden die, wanneer je geld offerde, een zegening uitspraken. Toen we van hier af door liepen naar de derde ommuring, die op een hoger plateau lag, kwamen op een binnenplein van zo'n 50 bij 50 meter. Ook hier was alles voorzien van gedetailleerd beeldhouwwerk. In het midden van het binnenplein was een volgend plateau, waarop de 5 torens van de centrale tempel staan. Om hier naar boven te gaan moest je eerst in de te-lange rij aansluiten, want er mochten maar 300 man tegelijk boven zijn. Wij zijn niet meer naar boven gegaan, want dat zouden we niet meer halen voor sluitingstijd. Dus we zijn nog rondgelopen op de verschillende niveaus en hebben de Khmer beeldhouwkunst bewonderd. Rond 16.30u waren we weer bij de tuktuk, die ons weer netjes bij het hotel afzette. Angkor Wat is in alle opzichten indrukwekkend. Qua grootte, qua beeldhouwkunst, qua stijl, qua detaillering, maar wij vinden het 'alles-wat-je-hierna-ziet-valt-in-het-niet'-verhaal niet aan de orde. Dit zal gedeeltelijk ook komen doordat we zo onder de indruk waren van de overgroeide tempels. Maar dat neemt niet weg dat Angkor Wat prachtig is. Een geweldig gebouw en een heel bijzondere tempel.
En na een actieve dag mag je weer een rustdag houden, dus 11 februari was weer rustig. En vandaag vlogen Koen en Tamara ook naar huis. Dus we hebben zwemkleding aangedaan, hebben ontbeten en zijn het zwembad ingedoken. Waarbij 'we' iedereen behalve Tessa was, want die lag ziek op bed. Ze had de dag daarvoor al last van dat ze zich niet goed voelde en last van duizeligheid, maar vandaag was ze echt ziek. Dus ze bleef in bed vandaag. Koen en Tamara zijn 's middags naar de markt geweest om zeker te weten dat alle hoekjes van hun koffers echt goed met souveniers gevuld waren. Verder hebben we weinig gedaan. Behalve Tessa, die is de hele dag druk bezig geweest met slapen. Rond 16.00u was de tuktuk er die Koen en Tamara naar het vliegveld bracht. Tessa en ik hebben ze uitgezwaaid en Wim is meegegaan naar het vliegveld, hij was 3 kwartier later weer terug in het hotel. En toen waren we nog met z'n 3'en. 's Avonds zijn we bij een restaurantje gaan eten. Tessa was weer wat opgeknapt na een hele dag slapen en was weer in staat om de straat door te lopen en 3 stukjes toast met jam te eten. Wat een beetje karig uitzag naast mijn bord rijst en Wim's bord steak met friet. Maar dan kreeg ze toch wat binnen.
De volgende dag (12 feb) stond er om 11.00u ook een tuktuk klaar om Wim naar het vliegveld te brengen. Dus na samen ontbeten te hebben en alle spullen bij elkaar gezocht te hebben, hebben we ook afscheid genomen van Wim. En zo waren we nog maar met z'n tweeën. Het was heel gezellig om de familie weer te zien. Maar heel jammer dat Nellie er niet bij kon zijn. Maar die schade wordt hoogstwaarschijnlijk in Laos ingehaald. Rond 12.00u hebben wij uitgecheckt, hebben we onze backpacks bij de receptie afgegeven, en zijn we met de tuktuk naar Angkor gegaan. Vandaag stond Bayon op de planning, een van de grotere tempels. Bayon is het centrum van de voormalige stad Angkor Thom en de belangrijkste tempel van die stad. Het is een grofweg piramide-vormige tempel met verschillende plateau's en torens. Het unieke aan Bayon is dat iedere toren 4 gezichten heeft, één naar iedere windrichting, die goed bewaard zijn gebleven. Na we via een van de hoofdingangen Bayon binnen liepen (er zijn er 4), zijn we binnen een paar minuten verdwaald. In de tempel is alles met beeldhouwkunst versierd en, gedeeltelijk ook door de symmetrie, is de ene gang moeilijk van de andere te onderscheiden. Maar dat was juist een van de charmes van het gebouw. Na een half uur van ons Indiana Jones voelen kwamen we bij toeval weer bij de ingang uit waar we begonnen waren. Dat het dezelfde ingang was konden we alleen zeker weten door de stand van de zon. Van daaruit zijn we recht naar het midden van de tempel gelopen, de plateau's op naar de top. Hier stond je op dezelfde hoogte als de grote gezichten op de buitenste torens, wat ze nog indrukwekkender maakte dan toen we ze van beneden af zagen. Na ons door de grote groepen Chinezen geworsteld te hebben die de hoge plateau's bezet hadden zijn we ook vrij snel weer terug naar ons resort gegaan, want Tessa voelde zich nog niet helemaal 100%. Terug in het resort hebben we onze spullen opgehaald en zijn we naar een veel minder luxe maar meer budget hotel gegaan 2 straten verderop. Nadat we ingecheckt hadden kregen we een kamer met een bed. En verder niks. Wat wel heel erg af stak tegenover onze vorige accomodatie. Maar na 10 minuten kwamen ze nog een tafeltje en een ventilator brengen, alsof ze nog in aan het richten waren. 's Avonds lagen we op tijd in bed, hopende dat Tessa er van op zou knappen.
Dit bleek de volgende dag (13 feb) tegen te vallen, want ze voelde zich weer slechter dan voor ze naar bed ging. Daarom zijn we het merendeel van de dag op de kamer gebleven. 's Middags was ze al een stuk opgeknapt en hebben we besloten toch weer naar Angkor te gaan. Maar dit keer pas om 17.30u, toen het niet meer zo warm was. Dus 's avonds zaten we weer in de tuktuk, dit keer onderweg naar Prei Rup, een kleinere en eenvoudigere tempel, vergeleken met de andere tempels in Angkor. Rond 18.00u kwamen we bij Prei Rup aan en zijn we de piramide-vormige tempel opgeklommen. Boven kregen we te horen dat de tempel aan het sluiten was en we nog maar 10 minuten hadden. Wat eigenlijk ook genoeg was voor deze onbewerkte tempel en garandeerde dat we niet langer bleven dan goed was voor Tessa. Dus na een korte ronde over Prei Rup zaten we alweer in de tuktuk, onderweg terug naar Siem Reap. We zijn bij Pub Street afgezet en hebben daar, zoals zo vaak, fried rice with egg gegeten. Daarna zijn we terug naar ons hotel gelopen, waarbij we onderweg nog een alibababroek zagen (lees: kochten).
14 februari voelde Tessa zich weer een stuk beter (vast door de valentijnkriebels) en zijn we weer naar Angkor gegaan. Maar deze keer op eigen gelegenheid: op de scooter. De eerste stop, na de scooters gehuurd te hebben, was Phnom Bakheng. Deze tempel staat bekend om zijn uitzicht en niet zo zeer om de tempel zelf. Toen we daar aankwamen bleek waarom. Phnom Bakheng ligt op een berg meteen langs Angkor Wat. Dus het mooie uitzicht was er zeker. Maar de tempel zelf wordt nog gerestaureerd, waardoor er helemaal niks aan is om hem te bezoeken, het is een bouwplaats. Daarna was het tijd om het uitzicht van de andere kant te bekijken, dus vanaf de top van Angkor Wat kijken of we Phnom Bakheng konden zien. Dus met de scooter het korte stukje naar Angkor Wat. Vanaf waar we parkeerden tot het centrum van Angkor Wat was ruim een halve kilometer, die de 2e keer zeker net zo mooi was als toen we het een paar dagen terug voor de eerste keer zagen. Eenmaal de verschillende ommuringen door en de trappen op sloten we aan in de rij van wachtenden voor de top. Er zijn maar 300 man tegelijk toegestaan op de top van de tempel. Het wachten duurde een half uur, maar we hoefden ons niet te vervelen want we hadden onze eigen animatie-Chinees. Hij hield strak 5 centimeter afstand van ons, alsof je hem op een heel kort sleeptouw had. Dit was reden genoeg was voor ons om een onderzoekje te doen. Onderzoeksvraag: hoe groot kan de afstand tussen jou en degene voor je worden voor je commentaar krijgt van je Chinese aanhangwagen? Antwoord: zo'n 5 meter. Maar bij een tweede poging was er al bij 3 meter een Chinese zucht over onze schouders. Maar nadat hij er bij poging drie achter kwam dat we het Chinese woord 'mamalay' kenden, wat 'rustig aan' betekend, bleef hij stil tot we aan de beurt waren. Eenmaal boven op Angkor Wat bleek het uitzicht heel mooi. We konden Phnom Bakheng vrij makkelijk terug vinden. De top is in dezelfde stijl als de rest van de tempel, dus wat dat betreft niet mooier dan de rest van de tempel, maar het uitzicht was heel bijzonder. Je kon over de ommuringen heen kijken en zo de tempel vanuit een andere hoek bekijken. Zeker het half uur wachten in de rij waard. Hierna zijn we terug naar Siem Reap gereden om de scooter in te leveren en weer te gaan eten in de Pub Street, om vervolgens op tijd in bed te liggen.
En toen waren we alweer aan onze laatste dag in Siem Reap (15 feb). Onze bus naar Kampong Thom, ten oosten van Siem Reap, ging om 15.00u. Dus wat doe je dan op zo'n laatste halve dag? Precies. Naar Angkor! Na uitgecheckt te hebben zijn we wat gaan eten in de Pub Street en hebben we weer een scooter geregeld. Rond 12.00u stonden we in Angkor Thom, want we wouden de grote poorten in de stadsmuur nog eens beter bekijken. Deze waren we nu al verschillende keren langsgereden, maar we hadden er nog amper wat van gezien. Angkor Thom heeft 5 poorten, 1 op iedere windrichting en een extra aan de oostkant. Deze 5e poort heet Victory Gate, en was onze eerste stop. Door de Victory Gate liep een weg die het koninklijk paleis verbond met de East Baray, wat een groot kunstmatig meer was. De poort zelf bestaat uit een toren met daarop 4 gezichten, net als de torens op Bayon in het centrum van Angkor Thom. Links en rechts van de poort waren levensgrote olifantenkoppen uit steen gehouwen, zowel aan de binnen- als de buitenzijde van de poort. Aan de buitenzijde stonden een kleine honderd bewakers die twee 7-koppige slangen vast hielden. De precieze betekenis van deze slangen kennen we niet, maar ze worden overal in Cambodja afgebeeld. Al met al was Victory Gate een bijzondere poort. Toen we weg reden bij Victory Gate was er nog net genoeg tijd om naar de oost poort te gaan, ook wel de 'Gate of the Dead' genoemd, wat de reden was dat we hem wouden zien. Maar deze poort bleek een exacte kopie van de Victory Gate. Rond 13.00u reden we bij de Gate of the Dead weg, via Bayon terug naar Siem Reap. Het was een raar idee om de tempels achter ons te laten na er 6 dagen rondgelopen te hebben. We zouden hier nog wel een week kunnen vullen. Eenmaal terug bij de scooterverhuur was er nog net genoeg tijd om een laatste portie fried rice with egg te eten voor we terug naar het hotel moesten, waar we opgehaald werden om naar Kampong Thom te gaan. De bus van 15.00u was er om 15.20u, wat voor Aziatische begrippen op tijd is. We werden eerst door een mini-van naar het busstation gebracht, waar de bus al stond te wachten, om vervolgens in 4 uur naar Kampong Thom te gaan. De busrit ging prima en leek snel voorbij te gaan. Om 19.00u werden we op een onverharde oprit van een restaurant afgezet met de mededeling dat we er waren. En dan ben je blij dat je een offline kaart met gps op je telefoon hebt! Welkom in Kampong Thom.
Foto's: notallwhowanderarelost5.waarbenjij.nu
7 februari kwamen we rond 14.00u in de haven van Siem Reap aan. Maar in plaats van een grote haven met toeristenboten, zoals we verwachtten in de toeristisch-meest-belangrijkste stad van Cambodja, was het niets meer dan een verzameling houten pieren aan de zanderige kant van de rivier waar een handje vol boten hun toeristen via ongelijke loopplanken naar de chaos van wachtende tuktuk-chauffeurs stuurden. Maar hoe ongecontroleerd het er ook uit zag, het is wel wat Cambodja, of eigenlijk Azië, zijn charme geeft. Want hoe groot de chaos ook is, het werkt wel. Boven aan de houten pier (waar wieltjes onder je koffer nutteloos op zijn) stond een man met een bordje 'Wim Jacobs', die ons naar 2 tuktuks stuurde, precies zoals we vooraf geregeld hadden. Dus er zit wel dergelijk systeem in, al is dat voor buitenstaanders (lees: voor ons) vaak moeilijk om te zien. Na een kwartier stuiteren in de tuktuk kwamen we bij onze eerste accomodatie aan. We hadden op het laatste moment de boot naar Siem Reap een dag vervroegd, dus sliepen één nacht in een ander hotel. Dit hotel bleek helemaal prima. 3 kamers met ieder 2 2-persoons bedden, een badkamer en een zithoek. We zijn nog wat gaan eten, maar daarna zijn we vrij snel naar bed gegaan om wat bij te slapen. Wat wel nodig was na het vroeg op staan in combinatie met het nog steeds niet helemaal ingehaalde slaaptekort van de ronde door de Mekong Delta in Zuid-Vietnam. Maar je bent in Siem Reap, dus de volgende dag (8 feb) een gat in de dag slapen zit er niet in. We zijn om 08.00u opgestaan, hebben ontbeten en uitgecheckt en zijn met onze spullen naar onze 2e accomodatie gelopen, die meteen langs de eerste lag. Hier blijven we de rest van onze tijd in Siem Reap. Deze accomodatie bestaat uit een binnenplaats met zwembad met aan de ene kant een aantal kamers en aan de andere kant de receptie met daarboven nog 3 kamers. Deze 3 kamers boven de receptie, met eigen balkon, waren voor ons. Maar echt tijd om er van te genieten was er (nog) niet, want nadat we de spullen gedropt hadden zijn we meteen weer een tuktuk in gesprongen, op naar de tempels van Angkor. Deze tempels, die door veel mensen 'Angkor Wat' genoemd worden, zijn de verzameling tempels die door de Khmer gebouwd zijn.
Kort geschiedenislesje tussendoor:
In de 9e en 10e eeuw was het grootste deel van Zuid-Oost Azië onderdeel van het rijk van de Khmer. Het rijk bestond uit het hedendaagse Cambodja, Thailand, Laos, vrijwel heel Vietnam een een deel van Myanmar. De hoofdstad van dit rijk is een aantal keer gewisseld, maar voor een deel van zijn geschiedenis was Angkor de hoofdstad van het Khmer rijk. Angkor lag grofweg op de plaats van het huidige Siem Reap. In de tijd dat Angkor de hoofdstad was waren er verschillende koningen, ieder met meer dan 10 lettergrepen in hun naam, dus we hebben de namen niet onthouden (ik zou echt geschiedenisleraar moeten worden). Iedere koning heeft een tempel gebouwd tijdens de periode dat hij regeerde. Angkor Wat is er daar een van, maar er zijn er tientallen, waarvan er sommigen zo'n groot gebied beslaan dat de verschillende gebouwen, ondanks dat ze deel uitmaken van één tempel, toch als aparte tempels bestempeld worden. Nadat de hoofdstad verplaatst is, zijn de tempels vergeten en overwoekerd. Pas in de 20e eeuw zijn de tempels herontdekt. (Dit deel snappen we alleen niet helemaal, gezien de tempels GIGANTISCH zijn. Hoe kunnen die 700 jaar niet ontdekt zijn? En hoe kunnen ze in eerste instantie vergeten zijn? Maar dat even tussendoor). Na de herontdekking zijn de tempels bestempeld als een van de 7 wereldwonderen en opgenomen in de UNESCO wereld erfgoed lijst. Verder zijn de meeste tempels vrijgemaakt van begroeiing en waar nodig gerestaureerd. Wat vrijwel overal nodig was, want de wortels van de bomen hadden veel van de tempels beschadigd.
Dus wij zaten in de tuktuk, onderweg naar Angkor (als er staat 'Angkor', dan bedoel ik de tempels in het algemeen). Eerste stop was de ticketverkoop. Daar hebben Wim, Koen en Tamara een 3 daags ticket gekocht en Tessa en ik een 7 daags ticket (wij blijven langer in Siem Reap dan Wim, Koen en Tamara). Daarna zijn we naar onze eerste tempel gegaan, Banteay Kdel. Deze is gedeeltelijk overgroeid, gedeeltelijk ingestort en gedeeltelijk gerestaureerd. Het was nog maar een eerste indruk van de eerste tempel, maar we waren nu al blij met ons 7-dagen ticket. We kochten bij de ingang van de tempel een boek met informatie over heel Angkor, wat heel interessant was, maar toch bleef het voornamelijk in de tas. Want die eerste tempel was zo veel indrukwekkender dan verwacht! Het was opgebouwd uit grote blokken, afgewisseld met gedetailleerd beeldhouwwerk en wortels van bomen die overal groeien. Het geluid van vogels en gekko's overal. Het boek liet zien hoe het was voor het overwoekerd was, maar het kan moeilijk mooier geweest zijn dan hoe het er nu uitziet. Het was alsof de natuur de tempel terugveroverd had. Alsof het een tempel was voor de natuur, en niet langer voor de god die hier 800 jaar geleden aanbeden werd. Na hier 2 uur rondgelopen/klommen te hebben was de volgende tempel, Ta Prohm, maar 5 minuten per tuktuk. Ta Prohm is, net als Banteay Kdel, gedeeltelijk overwoekerd, maar van de oorspronkelijke constructie staat nog een groter deel. De natuur is er overheen gegroeid, in plaats van er doorheen. Het is hier duidelijker hoe het er oorspronkelijk uitgezien moest hebben. Je komt via de grote poort, wat de Gopura genoemd wordt, de ommuring rond de tempel binnen. Dan loop je 200 meter tot een tweede ommuring, waarbinnen de eigenlijke tempel begint. Tussen de eerste en tweede ommuring woonden de mensen die werkten voor de tempel. Binnen de 2e ommuring lag de grote, symetrische tempel met bijgebouwen. De tempels hadden of een vierkante plattegrond, of een '+' vormige. Deze had een '+' vormige, met in ieder hoek kleine bijgebouwen. Waar je ook liep, waar je ook keek, je zag overal de dikke wortels van de bomen die, veelal, op de muren en daken begonnen waren met groeien en nu de muren en vloeren bekleedden met hun wortels. Waarschijnlijk omdat deze tempel beter bewaard is gebleven, waren hier hordes (Chinese) toeristen. Sommige delen kon je alleen zien door achter in de rij aan te sluiten. Maar andere, niet gerestaureerde delen vroegen om wat meer gevoel voor avontuur en hielden daarmee de toeristen tegen. De meesten in ieder geval. Het was op die delen dat je pas echt van de schoonheid van de tempels kon genieten, ondanks dat deze gedeeltelijk ingestort waren. De derde en laatste tempel van die dag was Ta Keo, weer een korte tuktuk-rit verderop. Deze tempel was anders dan de vorige 2 in de zin dat deze niet overwoekerd was en de hoogte in ging. De hele tempel bestond uit één gebouw, die als piramide boven de boomtoppen uit stak. Aan iedere zijde was een trap. Deze trappen waren zo stijl dat we ze in eerste instantie voor muren aan zagen, maar ze waren echt als trappen ontworpen. Een bijna verticale klim later stonden we boven op de tempel. Het reliëf die uit ieder stenen oppervlak van de vorige tempels gehouwen was, waren hier weggelaten. Waarschijnlijk doordat de tempel nooit afgemaakt is, lazen we in ons boek. Op het bovenste plateau van de afgeknotte piramide stonden 5 gebouwtjes, ieder met een beeld, wierook en offers. Alle tempels in Angkor zijn gewijd aan Boeddhisme, Hindoeïsme, of beiden. In dat laatste geval is de linker helft voor de ene religie en de rechter helft voor de andere. We zouden Angkor Wat ook nog doen vandaag, maar één dag is te kort voor 4 tempels, zo bleek. Dus om 16.30u waren we weer onderweg naar ons hotel. Moe maar onder de indruk van wat we gezien hadden. En dan zou Angkor Wat nog indrukwekkender moeten zijn, als de verhalen kloppen die we gelezen hadden op blogs. Eenmaal terug in het hotel zijn we gaan zwemmen, eten, zwemmen en slapen.
Onze planning vandaag (9 feb) is grofweg hetzelfde als gisteren na 17.00u. Slapen, zwemmen en eten. Waar het hotel uitermate geschikt voor was, vooral met ons eigen balkon. Het enige wat we gedaan hebben was 's avonds gaan kijken bij de vleermuizen. In de tuinen van het koninklijk paleis in centrum Siem Reap, wat als park gebruikt wordt, hangen honderden vleermuizen in de bomen. Deze vliegen tussen 4 en 6 allemaal uit. We zijn van 16.30u tot 17.30u in het park geweest, kijkend naar de vleermuizen en naar de mensen die aan het sporten zijn in het park. Daarna zijn we naar een restaurant gegaan waar ook een show bij was. Dus wij zaten ons vol te eten aan het lopend buffet, met na het eten een traditionele Khmer dansshow. Het eten was heel lekker en ze hadden volop keuze. De show was ook de moeite waard. Het was minder dans en meer bewegen over het podium in mooie kleding op muziek, maar nog steeds interessant om te zien. Daarna met volle buik een tuktuk ingerold en zo terug naar het hotel.
En toen was het alweer 10 februari. We hebben trouwens geen idee welke dag van de week het is. Dat hebben we de hele reis al niet. We tellen in data, of zijn de tijd compleet kwijt, wat ook nog wel eens gebeurd. Maar de 9e zijn we weer naar Angkor gegaan. Dus na het ontbijt zijn we weer een tuktuk ingestapt. Onze eerste stop was Preah Khan. Deze tempel is qua opzet vergelijkbaar met Ta Prohm. Dus een grotendeels intacte tempel, omringd met twee ommuringen. Ook hier werden hele delen van de tempel overeind geholpen door de wortels van bomen, wat de enige reden was dat de bomen er nog stonden. Ondanks de hordes toeristen die tegelijk met ons de tempel in liepen, hadden we hier binnen de 2e ommuring geen last van, omdat deze nog 200 bij 175 meter groot was. De volgende stop was Angkor Thom, veruit het grootste complex als je kijkt naar de buitenste ommuring (3 bij 3 kilometer). Dit was ooit een stad, met in het midden de tempel, genaamd Bayon. Nu staan alleen Bayon en de andere tempels nog, de rest van de stad is nu jungle. De reden hiervoor is het geloof van de Khmer dat gewone mensen niet in stenen gebouwen mochten wonen. Deze waren voor de goden en koningen. Dus alle houten huizen, de complete stad, is vergaan. Binnen de stadsmuren was Phimeanakas, ofwel het koninklijk paleis, de eerste stop. Hiervan was weinig over, al gaf de ruïne duidelijk aan hoe groot het geweest moet zijn. De entree van het koninklijk paleis was een verhoogd terras, vrijwel volledig bedekt met beeldhouwwerken en reliëfs van olifanten. Om die reden werd dit het Terrace of the Elephants genoemd. Jammer genoeg had 800 jaar van erosie de details vervaagd. De centrale tempel, Bayon, hebben we overgeslagen om naar Baphuon te kunnen gaan, ook binnen de oude stadsmuren. Baphuon is, net als Ta Keo, een afgeknotte piramide, maar dan een heel stuk groter. De entree, die uit een bewerkte poort bestond, gaf toegang tot een lang verhoogd pad. Dit pad, 175 meter lang, liep door een paviljoen naar de ingang van de tempel. De nog eens 100 bij 120 meter grote tempel bestond uit een aantal plateaus, waarvan de hoogste 24 meter hoog was. Wim, Tessa en ik zijn de wederom extreem stijle trappen op geklommen om van het uitzicht te genieten. De tempel was vrij van begroeiing en vrijwel volledig gerestaureerd. Dit is heel mooi, maar om eerlijk te zijn vonden we de niet-gerestaureerde overgroeide tempels mooier. Na wat uitgerust te hebben en de rivier zweet van onze voorhoofden weer wat minder was geworden (had ik al gezegd dat het overdag nog niet onder de 30 graden is geweest sinds we in Cambodja zijn?), zijn we weer naar beneden geklommen. Daar zaten Koen en Tamara, fris en fruitig (voor zo ver mogelijk met die temperaturen), op ons te wachten. Het was ondertussen 13.00u, dus tijd voor lunch. Onze tuktuk-chauffeur reed ons naar de eettentjes even verderop, waar extreem dure nasi, onbetaalbare friet, en overprijsde broodjes kip verkocht werden. Ofja, 5 euro voor een groot bord rijst zou in Nederland prima zijn, maar als je het op alle andere plaatsen voor 1,5 euro krijgt is 5 opeens veel geld. Na een fatsoenlijke lunch was het dan eindelijk zo ver. We gingen naar Angkor Wat. De tempel der tempels. Het grootste religieuze gebouw ter wereld. De tempel waarmee vergeleken iedere andere tempel, kerk of moskee waar ook ter wereld in het niet viel. Wat ook meteen de reden was dat we hem voor het laatste bewaard hadden. Een 10 minuten in de tuktuk later stonden we net buiten de gracht rond Angkor Wat. Deze hadden we eerder voor een meer aangezien, maar ondanks de breedte van bijna 200 meter was het wel degelijk een gracht. Daar overheen liep een stenen brug naar de eerste ommuring en de eerste Gopura (een Gopura is een poort met torens, waarvan de middelste hoger is dan de buitenste. Het is een typisch Khmer-stijl poort die de entree vormt van alle Khmer tempels). Na de Gopura volgden we het 350 meter lange verhoogde pad naar de tweede ommuring. Dan denk je dat je het centrum van de tempel wel bereikt hebt, maar deze 2e ommuring is nog 250 bij 300 meter. Om deze ommuring loopt een veranda, waaronder in reliëf verhalen weergegeven zijn. Voornamelijk mythes. We zijn helemaal rondgelopen, maar konden zonder gids geen verhaallijn ontdekken. Na rond gelopen te zijn, zijn we de tweede ommuring binnengegaan. Daarbinnen bevonden zich galerijen en wat leek op 4 zwembaden. Alles voorzien van reliëfs en afbeeldingen van mythische figuren, omringd door gedetailleerde patronen en andere kunst. Hier zaten ook monniken in oranje gewaden die, wanneer je geld offerde, een zegening uitspraken. Toen we van hier af door liepen naar de derde ommuring, die op een hoger plateau lag, kwamen op een binnenplein van zo'n 50 bij 50 meter. Ook hier was alles voorzien van gedetailleerd beeldhouwwerk. In het midden van het binnenplein was een volgend plateau, waarop de 5 torens van de centrale tempel staan. Om hier naar boven te gaan moest je eerst in de te-lange rij aansluiten, want er mochten maar 300 man tegelijk boven zijn. Wij zijn niet meer naar boven gegaan, want dat zouden we niet meer halen voor sluitingstijd. Dus we zijn nog rondgelopen op de verschillende niveaus en hebben de Khmer beeldhouwkunst bewonderd. Rond 16.30u waren we weer bij de tuktuk, die ons weer netjes bij het hotel afzette. Angkor Wat is in alle opzichten indrukwekkend. Qua grootte, qua beeldhouwkunst, qua stijl, qua detaillering, maar wij vinden het 'alles-wat-je-hierna-ziet-valt-in-het-niet'-verhaal niet aan de orde. Dit zal gedeeltelijk ook komen doordat we zo onder de indruk waren van de overgroeide tempels. Maar dat neemt niet weg dat Angkor Wat prachtig is. Een geweldig gebouw en een heel bijzondere tempel.
En na een actieve dag mag je weer een rustdag houden, dus 11 februari was weer rustig. En vandaag vlogen Koen en Tamara ook naar huis. Dus we hebben zwemkleding aangedaan, hebben ontbeten en zijn het zwembad ingedoken. Waarbij 'we' iedereen behalve Tessa was, want die lag ziek op bed. Ze had de dag daarvoor al last van dat ze zich niet goed voelde en last van duizeligheid, maar vandaag was ze echt ziek. Dus ze bleef in bed vandaag. Koen en Tamara zijn 's middags naar de markt geweest om zeker te weten dat alle hoekjes van hun koffers echt goed met souveniers gevuld waren. Verder hebben we weinig gedaan. Behalve Tessa, die is de hele dag druk bezig geweest met slapen. Rond 16.00u was de tuktuk er die Koen en Tamara naar het vliegveld bracht. Tessa en ik hebben ze uitgezwaaid en Wim is meegegaan naar het vliegveld, hij was 3 kwartier later weer terug in het hotel. En toen waren we nog met z'n 3'en. 's Avonds zijn we bij een restaurantje gaan eten. Tessa was weer wat opgeknapt na een hele dag slapen en was weer in staat om de straat door te lopen en 3 stukjes toast met jam te eten. Wat een beetje karig uitzag naast mijn bord rijst en Wim's bord steak met friet. Maar dan kreeg ze toch wat binnen.
De volgende dag (12 feb) stond er om 11.00u ook een tuktuk klaar om Wim naar het vliegveld te brengen. Dus na samen ontbeten te hebben en alle spullen bij elkaar gezocht te hebben, hebben we ook afscheid genomen van Wim. En zo waren we nog maar met z'n tweeën. Het was heel gezellig om de familie weer te zien. Maar heel jammer dat Nellie er niet bij kon zijn. Maar die schade wordt hoogstwaarschijnlijk in Laos ingehaald. Rond 12.00u hebben wij uitgecheckt, hebben we onze backpacks bij de receptie afgegeven, en zijn we met de tuktuk naar Angkor gegaan. Vandaag stond Bayon op de planning, een van de grotere tempels. Bayon is het centrum van de voormalige stad Angkor Thom en de belangrijkste tempel van die stad. Het is een grofweg piramide-vormige tempel met verschillende plateau's en torens. Het unieke aan Bayon is dat iedere toren 4 gezichten heeft, één naar iedere windrichting, die goed bewaard zijn gebleven. Na we via een van de hoofdingangen Bayon binnen liepen (er zijn er 4), zijn we binnen een paar minuten verdwaald. In de tempel is alles met beeldhouwkunst versierd en, gedeeltelijk ook door de symmetrie, is de ene gang moeilijk van de andere te onderscheiden. Maar dat was juist een van de charmes van het gebouw. Na een half uur van ons Indiana Jones voelen kwamen we bij toeval weer bij de ingang uit waar we begonnen waren. Dat het dezelfde ingang was konden we alleen zeker weten door de stand van de zon. Van daaruit zijn we recht naar het midden van de tempel gelopen, de plateau's op naar de top. Hier stond je op dezelfde hoogte als de grote gezichten op de buitenste torens, wat ze nog indrukwekkender maakte dan toen we ze van beneden af zagen. Na ons door de grote groepen Chinezen geworsteld te hebben die de hoge plateau's bezet hadden zijn we ook vrij snel weer terug naar ons resort gegaan, want Tessa voelde zich nog niet helemaal 100%. Terug in het resort hebben we onze spullen opgehaald en zijn we naar een veel minder luxe maar meer budget hotel gegaan 2 straten verderop. Nadat we ingecheckt hadden kregen we een kamer met een bed. En verder niks. Wat wel heel erg af stak tegenover onze vorige accomodatie. Maar na 10 minuten kwamen ze nog een tafeltje en een ventilator brengen, alsof ze nog in aan het richten waren. 's Avonds lagen we op tijd in bed, hopende dat Tessa er van op zou knappen.
Dit bleek de volgende dag (13 feb) tegen te vallen, want ze voelde zich weer slechter dan voor ze naar bed ging. Daarom zijn we het merendeel van de dag op de kamer gebleven. 's Middags was ze al een stuk opgeknapt en hebben we besloten toch weer naar Angkor te gaan. Maar dit keer pas om 17.30u, toen het niet meer zo warm was. Dus 's avonds zaten we weer in de tuktuk, dit keer onderweg naar Prei Rup, een kleinere en eenvoudigere tempel, vergeleken met de andere tempels in Angkor. Rond 18.00u kwamen we bij Prei Rup aan en zijn we de piramide-vormige tempel opgeklommen. Boven kregen we te horen dat de tempel aan het sluiten was en we nog maar 10 minuten hadden. Wat eigenlijk ook genoeg was voor deze onbewerkte tempel en garandeerde dat we niet langer bleven dan goed was voor Tessa. Dus na een korte ronde over Prei Rup zaten we alweer in de tuktuk, onderweg terug naar Siem Reap. We zijn bij Pub Street afgezet en hebben daar, zoals zo vaak, fried rice with egg gegeten. Daarna zijn we terug naar ons hotel gelopen, waarbij we onderweg nog een alibababroek zagen (lees: kochten).
14 februari voelde Tessa zich weer een stuk beter (vast door de valentijnkriebels) en zijn we weer naar Angkor gegaan. Maar deze keer op eigen gelegenheid: op de scooter. De eerste stop, na de scooters gehuurd te hebben, was Phnom Bakheng. Deze tempel staat bekend om zijn uitzicht en niet zo zeer om de tempel zelf. Toen we daar aankwamen bleek waarom. Phnom Bakheng ligt op een berg meteen langs Angkor Wat. Dus het mooie uitzicht was er zeker. Maar de tempel zelf wordt nog gerestaureerd, waardoor er helemaal niks aan is om hem te bezoeken, het is een bouwplaats. Daarna was het tijd om het uitzicht van de andere kant te bekijken, dus vanaf de top van Angkor Wat kijken of we Phnom Bakheng konden zien. Dus met de scooter het korte stukje naar Angkor Wat. Vanaf waar we parkeerden tot het centrum van Angkor Wat was ruim een halve kilometer, die de 2e keer zeker net zo mooi was als toen we het een paar dagen terug voor de eerste keer zagen. Eenmaal de verschillende ommuringen door en de trappen op sloten we aan in de rij van wachtenden voor de top. Er zijn maar 300 man tegelijk toegestaan op de top van de tempel. Het wachten duurde een half uur, maar we hoefden ons niet te vervelen want we hadden onze eigen animatie-Chinees. Hij hield strak 5 centimeter afstand van ons, alsof je hem op een heel kort sleeptouw had. Dit was reden genoeg was voor ons om een onderzoekje te doen. Onderzoeksvraag: hoe groot kan de afstand tussen jou en degene voor je worden voor je commentaar krijgt van je Chinese aanhangwagen? Antwoord: zo'n 5 meter. Maar bij een tweede poging was er al bij 3 meter een Chinese zucht over onze schouders. Maar nadat hij er bij poging drie achter kwam dat we het Chinese woord 'mamalay' kenden, wat 'rustig aan' betekend, bleef hij stil tot we aan de beurt waren. Eenmaal boven op Angkor Wat bleek het uitzicht heel mooi. We konden Phnom Bakheng vrij makkelijk terug vinden. De top is in dezelfde stijl als de rest van de tempel, dus wat dat betreft niet mooier dan de rest van de tempel, maar het uitzicht was heel bijzonder. Je kon over de ommuringen heen kijken en zo de tempel vanuit een andere hoek bekijken. Zeker het half uur wachten in de rij waard. Hierna zijn we terug naar Siem Reap gereden om de scooter in te leveren en weer te gaan eten in de Pub Street, om vervolgens op tijd in bed te liggen.
En toen waren we alweer aan onze laatste dag in Siem Reap (15 feb). Onze bus naar Kampong Thom, ten oosten van Siem Reap, ging om 15.00u. Dus wat doe je dan op zo'n laatste halve dag? Precies. Naar Angkor! Na uitgecheckt te hebben zijn we wat gaan eten in de Pub Street en hebben we weer een scooter geregeld. Rond 12.00u stonden we in Angkor Thom, want we wouden de grote poorten in de stadsmuur nog eens beter bekijken. Deze waren we nu al verschillende keren langsgereden, maar we hadden er nog amper wat van gezien. Angkor Thom heeft 5 poorten, 1 op iedere windrichting en een extra aan de oostkant. Deze 5e poort heet Victory Gate, en was onze eerste stop. Door de Victory Gate liep een weg die het koninklijk paleis verbond met de East Baray, wat een groot kunstmatig meer was. De poort zelf bestaat uit een toren met daarop 4 gezichten, net als de torens op Bayon in het centrum van Angkor Thom. Links en rechts van de poort waren levensgrote olifantenkoppen uit steen gehouwen, zowel aan de binnen- als de buitenzijde van de poort. Aan de buitenzijde stonden een kleine honderd bewakers die twee 7-koppige slangen vast hielden. De precieze betekenis van deze slangen kennen we niet, maar ze worden overal in Cambodja afgebeeld. Al met al was Victory Gate een bijzondere poort. Toen we weg reden bij Victory Gate was er nog net genoeg tijd om naar de oost poort te gaan, ook wel de 'Gate of the Dead' genoemd, wat de reden was dat we hem wouden zien. Maar deze poort bleek een exacte kopie van de Victory Gate. Rond 13.00u reden we bij de Gate of the Dead weg, via Bayon terug naar Siem Reap. Het was een raar idee om de tempels achter ons te laten na er 6 dagen rondgelopen te hebben. We zouden hier nog wel een week kunnen vullen. Eenmaal terug bij de scooterverhuur was er nog net genoeg tijd om een laatste portie fried rice with egg te eten voor we terug naar het hotel moesten, waar we opgehaald werden om naar Kampong Thom te gaan. De bus van 15.00u was er om 15.20u, wat voor Aziatische begrippen op tijd is. We werden eerst door een mini-van naar het busstation gebracht, waar de bus al stond te wachten, om vervolgens in 4 uur naar Kampong Thom te gaan. De busrit ging prima en leek snel voorbij te gaan. Om 19.00u werden we op een onverharde oprit van een restaurant afgezet met de mededeling dat we er waren. En dan ben je blij dat je een offline kaart met gps op je telefoon hebt! Welkom in Kampong Thom.
Foto's: notallwhowanderarelost5.waarbenjij.nu
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
